شناسایی ریخت شناختی و مولکولی و آزمون بیماری زایی گونه های سپتوریا دخیل در بیماری لکه برگی گونه های جنس populusدر استان های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل*

اعضای جنس septoria رایج­ترین گونه­های قارچی عامل بیماری لکه­برگی درختان صنوبر و یکی از خسارت­زاترین بیمارگرهای اندام­های هوایی این درختان می­باشند. با وجود شیوع این بیماری در منطقه شمالغرب ایران، هویت گونه­های septoria دخیل در این بیماری ناشناخته باقی مانده­اند. هدف از انجام این تحقیق شناسایی گونه­های septoria عامل بیماری لکه­برگی درختان تبریزی در استان آذربایجان شرقی و بخش­هایی از استان­های آذربایجان غربی و اردبیل بر اساس صفات ریخت­شناختی و داده های مولکولی بود. برای این منظور، در طول تابستان 1392 از برگ­های آلوده گونه های جنس populus که عمدتا گونه  p. nigraیا شالک بودند، نمونه­برداری صورت گرفت و بعد از جداسازی و خالص­سازی جدایه­های متعلق به جنس septoria، شناسایی جدایه­ها بر اساس ویژگی­های ریخت­شناختی و آغازگرهای اختصاصی معرفی شده برای دو گونه s. populi و s. populicola انجام گرفت. نتایج مطالعات ریخت­شناختی نشان داد که گونه s. populi تنها گونه دخیل در بیماری لکه ­برگی سپتوریایی روی گونه­های جنس populusدر مناطق نمونه­برداری شده می­باشد. در آزمون pcr به وسیله آغازگرهای اختصاصی گونه s. populi قطعه­ای به طول 439 جفت باز از تمامی جدایه­های septoria تکثیر شد، در حالی­که قطعه اختصاصی (به طول 329 جفت باز) s. populicola با استفاده از آغازگرهای اختصاصی این گونه در هیچ یک از جدایه­ها تکثیرنشد. بنابراین، گونه s. populi به عنوان تنها عامل بیماری لکه برگی سپتوریایی درختان جنسpopulus  در مناطق مورد مطالعه شناسایی شد. آزمون بیماری­زایی جدایه­های منتخب با استفاده از روش برگ بریده روی گونه p.nigraانجام گرفت و نتایج بررسی نشان داد که همه جدایه های بدست آمده بر روی رقم نیگرا بیماری­زا بودند.